De bokkenkar deel 3

(Het trainingstraject van de bok)

 

In deel 2 van deze serie over de bokkenkar vertelden we dat we voor oktober(2018) als startpunt van de training hebben gekozen, direct na het dekseizoen. Op het moment van schrijven is het half september 2019. Het trainen van de bok en het rijden met de bokkenkar ligt sinds begin augustus stil. De bokken waren zo druk met elkaar  en met het komende dekseizoen bezig dat we besloten hebben een pauze in te lassen tot oktober.

Hieronder willen we beschrijven hoe het trainingstraject tussen oktober 2018 en augustus 2019 is verlopen. Het verhaal gaat over de bokken Sietse en Sebastiaan.

Omdat je wel moet weten hoe een tuig in elkaar zit beginnen we met een beschrijving van het tuig dat gebruikt wordt bij de bok.  We citeren daartoe uit het boekwerk “Bokkenwagens op prentbriefkaarten” van DR. C. Naaktgeboren.

“Het Tuig

In principe is een tuig voor een bok een verkleinde uitgave van een paardentuig. Een tuig bestaat eigenlijk uit 3 onderdelen. Dat zijn van voor naar achteren:

  1. Het hoofdstel met de teugels voor de besturing.
  2. Het borstgareel met de strengen voor het trekken.
  3. De broek, om bij afdalingen en plotseling stoppen de wagen af te remmen.

In de afbeelding hieronder is een bok in tuig getekend, waaraan de verschillende onderdelen van een tuig te herkennen zijn”.

(tekening bok in tuig)

    Ook wij hebben met een bovenstaand tuig gewerkt. Met dien verstande dat we tot nu toe de broek niet hebben gebruikt omdat we in een vlak gebied hebben getraind.

    Het inspannen.

    We beschikken over 2 volledige tuigen die vergelijkbaar zijn. We werken met zijn tweeën, waarbij de een de bok vasthoudt en de ander het tuig aanpast. Waar nodig wordt het tuig versteld. Het tuig moet de bok niet irriteren.  Om een en ander goed duidelijk te maken hebben we de verschillende stappen weergegeven op bijgaande foto’s.

    • (foto 1) Plaatsen van het zadel op de rug van de bok. Deze wordt bevestigd met een buikriem. Aan dit zadel zitten lussen waar de bomen van de wagen in worden gelegd.
    • (foto 2) Plaatsen borstriem Met deze riem  trekt de bok. Aan deze riem worden de strengen bevestigd, die vervolgens vast worden gemaakt aan de kar.
    • (foto 3 kop) Bevestigen van het hoofdstel. Wat opvalt bij het hoofdstel van een bok is de lange frontriem vlak onder de horens. Je verkijkt je erop hoe breed dat is. Je kunt het hoofdstel gebruiken met bit en zonder bit. Wij hebben ervoor gekozen te rijden zonder bit.
    • (foto 4) Bevestigen van de teugels via de lussen op het zadel aan het hoofdstel. De bok is gereed voor vertrek.

    Het allereerste begin

    We zijn begonnen met het lopen met de jonge bokken aan een touwtje. We deden dit zo vaak mogelijk. Korte stukjes, lange stukjes, links, rechts, bochten , snelle wendingen, voorbij en rondom obstakels. Heel veel variatie dus. En dit alles voortdurend in combinatie met commando’s. In eerste instantie zijn het volgers, echter al spoedig liepen ze naast je en je eindigt om ze licht voor je te laten lopen. Ben je zover dan is het zover dat je de bok voor de kar kunt zetten. Ze deden het  met veel plezier. Het was voor hen een uitje. Natuurlijk pakt de ene bok het sneller op dan de ander. Tijdens het vele oefenen was er voortdurend een beloning in de vorm van een stukje veekoek.

    Oefenen in de weide.

    In de beginfase werd er geoefend in de eigen weide. Op deze manier is de oefenruimte bekend en begrensd en ben je bij calamiteiten beter in staat te reageren. Bij het rijden loopt degene die de teugels in de handen heeft naast de kar. De ander leidt de bok met halsriem en touw. Omdat onze bokken al snel accepteerden dat ze voor een kar liepen werd meestal na een eerste ronde het touw losgemaakt van de halsriem. Voor het sturen worden dus de teugels gebruikt. Daarnaast een zweep.  Ook  commando’s met de stem zijn een vast deel van het rijden. De bokken hebben geleerd dat een kleine beweging met de zweep al voldoende is om te trekken of een bepaalde kant op te gaan en te luisteren naar de commando’s.

    Omdat je naast rechtdoor ook graag naar links en rechts wilt is dit een groot onderdeel van het oefenen. Ook hierbij kun je sturing geven met zweep en teugels en stem. Herhaling en structuur is bij dit alles de grote voorwaarde.

    Nadat het goed ging in de eigen weide werden vervolgens ook weilanden in de buurt verkend. Op deze manier voeg je steeds een stukje onbekendheid toe aan de bestaande structuur.

    De eerste stappen op de openbare weg en meer afstand

    Omdat we in de toekomst graag demonstratie willen geven moeten bokken leren te rijden in zoveel mogelijk verschillende omstandigheden. De systematiek verschilt daarbij nauwelijks van die zoals beschreven bij het oefenen in het weiland. We hebben geoefend op bospaden waarbij je ruiters te paard tegenkomt, op de openbare weg waarbij je fietsers, auto’s, tractoren, mestinjectoren en nog veel meer voertuigen tegenkomt. Je moet alert zijn op de stille fietser die ineens vanachter voorbij rijdt, de auto die rustig voorbij rijdt en de auto die nergens rekening mee houdt. En dan de herrie en de grootte van de landbouwvoertuigen. Hoe vaker je ze tegenkomt hoe meer de bok er aan gaat wennen.

    Wat opvalt is dat de bok graag langs een lijn loopt, bijvoorbeeld de berm of de rand van een weg. Blijkbaar geeft het hem houvast.

    De valkuilen

    Je hebt de neiging als menner te voorzichtig te zijn. Je wilt dat het goed gaat en dat de bok er niets negatiefs aan overhoudt. Dit kan averecht werken. In de beginfase hadden we de neiging om bij de nadering van een groot voertuig de bok naar de berm te sturen en hem stil te zetten. In de verwachting dat hij er dan minder van zou schrikken. Onze gedachte was wat dit betreft juist. Echter nadat wij dit in de structuur hadden ingebouwd ging de bok in het verdere traject automatisch iedere keer stoppen als er verkeer aankwam. Foute boel dus en ook zeer lastig om er weer uit te krijgen.

    Eerder noemde ik de beloning met stukjes veekoek. Het bleek dat je ook teveel kunt belonen en dat iedere stap als het ware gekoppeld is aan een stukje koek. Ook dit is afgebouwd. Tevens bleek dat het tussentijds voeren van koek tijdens het lopen de bok ook zeer dorstig maakt.

     

    Het publiek

    Symposium in Drenthe: Onze eerste openbare optreden. Voor een geïnteresseerd publiek hebben we laten zien hoe Sietse voor de kar liep. Een verslag hiervan staat in het vorige blad.

    De Dier & Tuinfair in Bathmen: Voor deze fair werden we uitgenodigd en vervolgens zijn we met een aantal geiten, de bok Sietse en de bokkenkar op pad gegaan. Enerzijds ter promotie van ons ras. Anderzijds om Sietse een extra ervaring te geven met de bokkenkar. Verdeeld over de dag hebben we een 4-tal demonstraties gegeven van rijden met de bokkenkar. Een enthousiaste bok die er veel zin in had en veel publiek maakte dat het een onvergetelijke dag was. Het smaakt zeker naar meer.

    Hoe verder vanaf eind oktober

    • Het weer oppakken en verder uitbouwen van de training.
    • De bokken Sietse en Sebastiaan laten wennen aan de verschillende bokkenkarren die we hebben
    • De 2 nieuwe jonge bokken proberen te verleiden tot een carrière voor de kar.
    • Demonstraties uitvoeren met de bokkenkar. De eerste uitnodiging staat al in onze agenda voor september 2020

    Met deze toekomstplannen sluiten we deze serie over de bokkenkar af. Mochten er nieuwe ontwikkelingen zijn dan hoort u zeker van ons.

    Maak jouw eigen website met JouwWeb